Forex Piyasasının Tanımı
Forex “Foreign Exchange” kelimelerinin kısaltılmasıyla oluşturulmuş, ülkelerin para birimlerinin değiştirildiği bir piyasadır. Türkçe karşılığı Uluslararası Döviz Piyasası olan forex 1971 yılında dünyada dalgalı kur sistemine geçilmesiyle oluşmuş bir piyasadır. 1971 yılından önce Breton e para birimlerinin değeri dolara göre belirlenmektedir. Dolar da altına karşı sabitlenmişti yani dolaylı olarak altına sabitlenmiş bir kur sistemi mevcuttu. Bu sisteme göre 1 ons altın=35 dolar olarak belirlenmişti. Diğer ülke paraları da önce dolara daha sonra da altın çevrilerek sabit bir sitem oluşturulmuştu. Ancak 1971 yılına kadar işleyen bu sistem hem ABD'nin dış açıklarının artması hem de Japonya ve Avrupa'nın ekonomik etkinliklerini yitirmeye başlaması ile dolara ve altına olan bağımlılığı kaldırmak adına serbest kur rejmi benimsendi. Bu sistem sayesinde fiyatlar arz ve talebe göre belirlenmekte idi. Günümüzde de geçerliliğini koruyan sitemde fiyat piyasa tarafından arz ve talebin kesiştiği denge noktasında oluşmaktadır. Yani ekranlarda gördüğümüz her bir fiyat kullanılan algoritmalar sayesinde ortaya çıkmakta ve o anki denge fiyatını oluşturmaktadır
Kısaca Forex ; Ülkelerin para birimlerinin arz ve talebe göre belirlenen fiyatlar sayesinde değişime tabi tutulduğu bir piyasadır.
Forex piyasası dünyanın en yüksek hacmine sahip bir piyasadır. Piyasa katılımcıları;
• Başta Merkez Bankaları olmak üzere
• Özel Bankalar
• Aracı Kurumlar
• Yatırım Fonları
• Emeklilik Fonları
• İthalat İhracat Yapan Şirketler
• Aracı Kurumlar vasıstası ile bireysel yatırımcılar; gibi katılımcılar piyasanın yüksek hacimlere ulaşmasına ve anlık fiyatlamaların oluşmasına sebep olmaktadırlar. Her bir katılımcının piyasada bulunma sebebinin farklı olması piyasayı daha cazip hale getirmektedir.
Parite :
Parite; değişim oranıdır. Bir para biriminin diğeri karşısındaki değerini ifade eder. Yani bir para birimi değişime tabi tutulmak istendiğinde karşılığında alıncak başka bir para birimi değeridir.
PİP : Pairtede gerçekleşecek en küçük birimi ifade etmektedir. Örneğin paritenin 1.3010 fiyatından 1.3011 fiyatına yükselmesi 1 piplik artışı temsil eder. Aynı şekilde paritenin 1.3010 fiyatından 1.3009 fiyatına düşmesi yine 1 pip düşüşü ifade etmektedir.
SWAP : Taşıma maliyeti olarak da adlandırılan swap kelimesi kelime anlamıyla takas anlamına gelmektedir.
Swap forex te para değişiminden doğan faiz borcu ya da faiz alacağını temsil eder. Kurumlara göre farklılık gösterebilir. Çünkü kurumların faiz hesaplamasında baz aldıkları faiz oranları değişiklik göstermektedir. Bazıları ülke faiz oranlarını baz alırken bazılarının Eurobond en yüksek faizini de baz aldıkları olabilmektedir.
Bakiye- Varlık- Marjin- Serbest Marjin Terimleri :
Bakiye; aracı kurum vasıstasıyla açmış olduğunuz hesabınıza yatırdığınız tutarı göstermektedir. İlk açılışta yaptığınız yatırım herhangi bir kar-zarar işlem olmadığında hesabınızda görülmektedir.
İlerleyen zamanda yapacağınız karlı/zararlı işlemlerin ilk tutarınıza eklenmesi/çıkarılması ile varlık tutarınız her kapattığınız pozisyonda güncellenecektir.
Varlık : Açık pozisyonlarınızın bakiyenize yansıtılmış halini gösterir. Bakiye o an için açık olan pozisyonunuzun karlı ya da zararlı şekilde varlığınıza eklenmesi ya da çıkarılması ile bulunacak sonuçtur. Yani eğer o an işlem gören pozisyonunuzu o an kapatırsanız elde edeceğiniz bakiyeyi verir.
Marjin : Herhangi bir paritede işlem açabilmek için bağlanması gereken tutarı ifade eder. Bir nevi işlemi açabilmek için gerekli olan teminattır. Bu teminat işleme girdiğiniz anda marjin kısmında gösterilir.
Serbest Marjin : Serbest marjin varlığınızdan marjin tutarının düşülmesiyle bulunur. Serbest marjin tutarınız ne kadarlık daha işlem açabileceğiniz gösteren tutardır.
MarjinSeviyesi : Varlığınızdaki tutarın bağladığınız marjine bölünmesi ve 100 ile çarpılması sonucu yüzdelik bir seviye elde edilir. Elde edilen seviye belirli bir yüzdeye düştüğü zaman “marjincall” olarak adlandırılan çağrı işlemi gerçekleşir.
Kaldıraç Sistemi :
Kaldıraç sistemi forex piyasalarının en önemli olanağıdır. Kaldıraç, aracı kurumların belirli bir teminat karşılığında marjininizin katları kadar pozisyon almanızı sağlayan bir araçtır. Kaldıraç bakiyenizle açabileceğiniz pozisyonu katlayan bir sistemdir. Oranlar kurumlara göre değişmektedir.
Çift Yönlü İşlem
Forex piyasasını diğer piyasalardan ayıran en önemli diğer özellik çift yönlü işlemdir. Yatırımcıların bir finansal aracın fiyatının hem yükselmesi hem de düşmesi durumunda kazanç elde etmelerini sağlayan bir yöntemdir. Bu işlem türü, yatırımcıların değer kaybeden varlıklarla da kâr elde etmesine olanak tanır
